Valstika

Kvæði samin 1838 - 1842

Jan 31, 2020

Séra Tómas Sæmundsson


„Dáinn, horfinn“ – harmafregn!
hvílíkt orð mig dynur yfir!
En eg veit að látinn lifir;
það er huggun harmi gegn.
Hvað væri annars guðleg gjöf,
geimur heims og lífið þjóða,
hvað væri sigur sonarins góða?
illur draumur, opin gröf.

Nei, eg vil ei hæða hinn
lifanda föður allra anda,
ástina þína, verkin handa,
dýrðina þína, drottinn minn!
Fast eg trúi: frá oss leið
vinur minn til vænna funda
og verka frægra, sæll að skunda
fullkomnunar fram á skeið.

Djúpt í guðs og mannsins mynd,
alið sem að ungbarn þiggur,
eilífur gneisti falinn liggur
ef að hann kæfir ekki synd;
sannlega veit ég syndgar hver,
þó eru nokkrir, Kristí krossi
og kenning studdir, andans hnossi
vaxnir – og Tómas víst það er.

En þá fósturfoldin hans!
Hví vill drottinn dýrðarríkur
duftinu varpi jafnskjótt slíkur
andi hennar mesta manns?
hví vill drottinn þola það?
landið svipta svo og reyna,
svipta það einmitt þessum eina
er svo margra stóð í stað.

Efa, maður! ei það ráð.
Eitt eg veit um alla vegu
alheimsspeki dásamlegu,
þeir eru einskær ást og náð.
Felum drottins föðurhönd
harma vora’ og hjartaþunga,
hann á sjálfur gamla’ og unga,
frjáls að leysa líkamsbönd.

Veit eg og hans verða spor;
svo þótt Tómas frá oss færi
fullvel er það sem hann væri
enn þá mitt á meðal vor;
lengi mun hans lifa rödd,
hrein og djörf, um hæðir, lautir,
húsin öll og víðar brautir
þá Ísafold er illa stödd.

Sú er hin mikla blessan best
allra þeirra’ er meira megna
en munninn fylla’ og sínu gegna
að þegar þeir deyja, þá er hún mest.
Hvur sem vinnur landi’ og lýð’
treysta skal að öll hans iðja
allt hið góða nái styðja
þess fyrir hönd er hóf hann stríð.

Síst vil eg tala’ um svefn við þig –
þreyttum anda’ er þægt að blunda
og þannig bíða sælli funda –
það kemur ekki mál við mig.
Flýt þér, vinur! í fegra heim;
krjúptu’ að fótum friðarboðans
og fljúgðu’ á vængjum morgunroðans
meira’ að starfa guðs um geim.


Samið árið 1841.
Eiginhandarrit sem er fyrirsagnarlaust er varðveitt í Árnastofnun í handritasafni Konráðs Gíslasonar (KG 31 a III).
Frumprentun í: Ljóðmæli eptir Jónas Hallgrímsson. B. Pjetursson og K. Gíslason hafa sjeð um prentunina. Khöfn 1847.

Til baka